რედაქტორები: როლფ გოლობი, პიტერ კრაფი, ვილტრუდ ვეიდინგერი
ავტორები: პიტერ კრაფი
ტომი (IV) სწავლება დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ, წიგნები I –VI დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ სწავლება ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებში სწავლების პროცესი, ცნებები, მეთოდები და მოდელები
კორექტურა: ნათია ნაცვლიშვილი
თარჯიმანი: მაია გვიტიძე
დაკაბადონება: ბესიკ დანელია
მონაწილეობა დემოკრატიულ საზოგადოებაში (ტ. IV)
სწავლება დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ – საგაკვეთილო გეგმები ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის მაღალი საფეხურისათვის
მოცემული სახელმძღვანელო განკუთვნილია დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ სწავლების სფეროში მოღვაწე მასწავლებლებისთვის, ასევე სასკოლო სახელმძღვანელოების რედაქტორებისა და სასწავლო პროგრამების სპეციალისტებისთვის. სახელმძღვანელოში შესულია დაახლოებით ოთხ-ოთხი გაკვეთილისგან შემდგარი ცხრა თავი, რომელთაგან თითოეული ეძღვნება დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ სწავლების ერთ ძირითად ცნებას. თითოეული გაკვეთილის გეგმა მოიცავს გაკვეთილის ჩატარების შესახებ დეტალურ რეკომენდაციებს, მასალას მოსწავლეებისთვის და საცნობარო ინფორმაციას მასწავლებლებისთვის. ამგვარად, სახელმძღვანელო წარმოადგენს დამხმარე საშუალებას დამწყები მასწავლებლებისთვის და ასევე იმ მასწავლებლებისთვის, რომლებიც გადიან გადამზადებას დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ სწავლებაში. გამოცდილ მასწავლებლებს მოცემული სახელმძღვანელო აძლევს საშუალებას, ისარგებლონ მასში მოცემული მოსაზრებებითა და მასალით. სახელმძღვანელო განკუთვნილია ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის მაღალი (მე-10 – მე-12 კლასები) საფეხურისთვის და წარმოადგენს ერთი სრულ სასწავლო წელზე გათვლილ სასწავლო პროგრამას. მაგრამ, გამომდინარე იქიდან, რომ თითოეული თავისთავად დასრულებულ თემას წარმოადგენს, სახელმძღვანელო ასევე იძლევა მოსწავლეებისთვის თემების შერჩევითი პრინციპით მიწოდების საშუალებას.
დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ სწავლების ძირითად მიზანს წარმოადგენს მოსწავლეების აღზრდა აქტიურ მოქალაქეებად, რომლებსაც აქვთ სურვილი და უნარი, მონაწილეობა მიიღონ დემოკრატიულ საზოგადოებაში. აქედან გამომდინარე, დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ სწავლების პროცესში დიდი ყურადღება ეთმობა პრაქტიკულ ამოცანებსა და მოსწავლეთა აქტივობას. ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლის მაღალი საფეხურისთვის განკუთვნილ ამ სახელმძღვანელოში ყურადღება გამახვილებულია ძირითადი კომპეტენციების გამომუშავება-განვითარებაზე, რომელიც ახალგაზრდებს საშუალებას მისცემს, მონაწილეობა მიიღონ დემოკრატიული გადაწყვეტილების მიღების პროცესში და დინამიკური, პლურალური საზოგადოების გამოწვევები მიიღონ. დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ სწავლების ძირითადი კონცეფციები მოიაზრება, როგორც მთელი ცხოვრების მანძილზე სწავლის საშუალებები.
Table of Contents
- შესავალი
- სწავლება დემოკრატიული მოქალაქეობისა და ადამიანის უფლებათა შესახებ, ინტერაქტიული, კონსტრუქტივისტული სწავლა
- ნაწილი 1: მონაწილეობა საზოგადოებაში
- თავი 1: ინდივიდუალობა
- გაკვეთილი 1: შეხედულებები საკუთარ არჩევანზე და იდენტობაზე
- გაკვეთილი 2: წარსულის გადახედვა: რომელმა გადაწყვეტილებამ მომიყვანა აქამდე?
- გაკვეთილი 3: მომავლის განჭვრეტა: სამი არჩევანი, რომელიც განსაზღვრავს ჩვენს მომავალ ცხოვრებას
- გაკვეთილი 4: რომელი სამსახური შემეფერება?
- მასალა მასწავლებლებისთვის 1.1: ციტატები არჩევანსა და ინდივიდუალობაზე
- მასალა მასწავლებლებისთვის 1.2: ბარათები, სამუშაო ადგილის მითითებით
- თავი 1.3: საბაზისო ინფორმაცია მასწავლებლებისთვის
- თავი 2: პასუხისმგებლობა
- გაკვეთილი 1: წესის დარღვევა თუ მეგობრის დაკარგვის რისკი?
- გაკვეთილი 2 და 3: რას გააკეთებდი?
- გაკვეთილი 4: რა არის ჩვენი საერთო ღირებულებები?
- მასალა მასწავლებლებისთვის 2.1: როგორ გამოვიყენოთ დილემის ანალიზში დამხმარე საშუალება
- მასალა მასწავლებლებისთვის 2.2: ფლიპჩარტის ფორმა დილემური სიტუაციების შედარებისთვის (გაკვეთილი 4)
- მასალა მასწავლებლებისთვის 2.3: თავისუფლება და პასუხისმგებლობა – ლექციის სამი მოდული
- თავი 3: მრავალფეროვნება და პლურალიზმი
- გაკვეთილი 1: მე რომ პრეზიდენტი ვიყო…
- გაკვეთილი 2: რომელი მიზნების განხორციელება გვსურს?
- გაკვეთილი 3: რა არის საყოველთაო კეთილდღეობა?
- გაკვეთილი 4: ვმონაწილეობთ პლურალურ, დემოკრატიულ საზოგადოებაში
- მასალა მასწავლებლებისთვის 3ა: ოთხი ძირითადი პოლიტიკური ხედვა
- მასალა მასწავლებლებისთვის 3ბ: ლექცია: რა არის საყოველთაო კეთილდღეობა?
- მასალა მასწავლებლებისთვის 3გ: რჩევები შემდგომი დავალებებისთვის
- თავი 1: ინდივიდუალობა
- ნაწილი 2 – მონაწილეობა პოლიტიკაში: კონფლიქტის მოგვარება, პრობლემის გადაჭრა
- თავი 4: კონფლიქტი
- გაკვეთილი 1: თევზჭერის თამაში (1)
- გაკვეთილი 2: თევზჭერის თამაში (2)
- გაკვეთილი 3: როგორ დავიჭიროთ „რაც შეიძლება მეტი თევზი“?
- გაკვეთილი 4: როგორ უზრუნველვყოთ მდგრადი განვითარება?
- მასალა მასწავლებლებისთვის 4.1: თევზჭერის თამაში: ფურცელი თამაშის მონაწილეთათვის ჩანაწერების გასაკეთებლად
- მასალა მასწავლებლებისთვის (თამაშის მენეჯერი) 4.2: რეპროდუქციის ცხრილი: თევზის პოპულაციის აღდგენა (ტონებში)
- მასალა მასწავლებლებისთვის 4.3: თევზჭერის თამაში: ცხრილი ჩანაწერების გასაკეთებლად
- მასალა მასწავლებლებისთვის 4.4: თევზჭერის თამაში: თევზის მარაგისა და მთლიანი ნადავლის დიაგრამა
- მასალა მასწავლებლებისთვის 4.5: საშინაო დავალების ინსტრუქცია (მოსწავლეებისთვის დასარიგებელი ფურცლები)
- თავი 4.5: მასალა მასწავლებლებისთვის – საკითხავი მასალა თევზჭერის თამაშისთვის
- თავი 5: წესები და კანონი
- თავი 6: მთავრობა და პოლიტიკა
- გაკვეთილი 1: „ჩვენს უმთავრეს პრობლემას წარმოადგენს…“
- გაკვეთილი 2: პოლიტიკა – როგორ აგვარებს დემოკრატიული საზოგადოება მის წინაშე მდგარ პრობლემებს
- გაკვეთილი 3: პოლიტიკური ციკლის მოდელის გამოყენება
- გაკვეთილი 4: როგორ მივიღოთ მონაწილეობა?
- გაკვეთილი 5: შემაჯამებელი სხდომა (არასავალდებულო)
- მასალა მასწავლებლებისთვის 6.1 პოლიტიკური ციკლის მოდელის ილუსტრირება – როგორ შეგვიძლია შევამციროთ ავტოსაგზაო შემთხვევათა რაოდენობა?
- მასალა მასწავლებლებისთვის 6.2: ძირითადი ინფორმაცია პოლიტიკური ციკლის მოდელის შესახებ
- თავი 7: თანასწორობა
- თავი 4: კონფლიქტი
- ნაწილი 3: მონაწილეობა პოლიტიკაში: მონაწილეობა კომუნიკაციის საშუალებით
- თავი 8: თავისუფლება
- გაკვეთილი 1: რომელი საკითხებია ჩვენთვის საინტერესო?
- გაკვეთილი 2: მზადება დებატებისთვის
- გაკვეთილი 3: ვმონაწილეობთ დებატებში – ვიღებთ გადაწყვეტილებას – ვაკეთებთ მოხსენებას
- გაკვეთილი 4: დებატები – სხვადასხვა პერსპექტივა
- მასალა მასწავლებლებისთვის 8.1: რატომ არის თავისუფლება დამოკიდებული წესებისა და კანონების ჩარჩოებზე
- თავი 9: მედია
- თავი 8: თავისუფლება
- სახელმძღვანელო მოსწავლეებისთვის
- მასალა მოსწავლეებისთვის 1.1: რომელმა არჩევანმა იქონია გავლენა ჩემზე, როგორც ისეთი პიროვნების ჩამოყალიბებაზე, როგორიც დღეს ვარ – და ვინ გააკეთა ეს არჩევანი?
- მასალა მოსწავლეებისთვის 1.2: სამი არჩევანი, რომელიც განსაზღვრავს ჩვენ მომავალს
- მასალა მოსწავლეებისთვის 1.3: სამუშაოს არჩევის ჩემი კრიტერიუმები
- მასალა მოსწავლეებისთვის 1.4: კითხვარი: სამუშაოს შესწავლა სპეციალისტის გამოცდილებაზე დაკვირვებით
- მასალა მოსწავლეებისთვის 2.1: დილემის ცნება
- მასალა მოსწავლეებისთვის 2.2: დილემის ანალიზისა და გადაჭრის საშუალებები
- მასალა მოსწავლეებისთვის 2.3: რა გადაწყვეტილებას მიიღებ? დილემის მაგალითები
- მასალა მოსწავლეებისთვის 2.4: განვიხილავთ დილემას და ვაკეთებთ ჩანაწერებს (მასალა მოსწავლეებისთვის 2.3–ზე დაყრდნობით)
- მასალა მოსწავლეებისთვის 2.5: ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია (1948 წლის 10 დეკემბერი)
- მასალა მოსწავლეებისთვის 2.6: ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვეცია (ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენცია), შესწორებული მე–11 ოქმით, ოქმები 1, 4, 6 (ამონარიდები)
- მასალა მოსწავლეებისთვის 3.1: თავი 3 „მრავალფეროვნება და პლურალიზმი“ გეგმა
- მასალა მოსწავლეებისთვის 3.2: ვმონაწილეობთ დემოკრატიულ საზოგადოებაში – ძირითადი წესები და პრინციპები
- მასალა მოსწავლეებისთვის 3.3: პოლიტიკური პარტიის დაფუძნება
- მასალა მოსწავლეებისთვის 3.4: როგორ უმკლავდება დემოკრატიული პოლიტიკური სისტემა მრავალფეროვნებასა და პლურალიზმს?
- მასალა მოსწავლეებისთვის 3.5: საყოველთაო კეთილდღეობის ცნება: დემოკრატიისა და დიქტატურის განმასხვავებელი ნიშანი
- მასალა მოსწავლეებისთვის 3.6: სოციალური წინააღმდეგობებისა და პოლიტიკური პარტიების სქემა
- მასალა მოსწავლეებისთვის 4.1: მაგალითი: კონფლიქტი მეთევზეთა საზოგადოებაში
- მასალა მოსწავლეებისთვის 4.2: მდგრადი განვითარების მიზნების მოდელი
- მასალა მოსწავლეებისთვის 4.3: მდგრადი განვითარების მოდელს ვარგებთ თევზჭერის თამაშს: როგორ დავიჭიროთ „რაც შეიძლება მეტი თევზი“?
- მასალა მოსწავლეებისთვის 4.4: რა არის ოპტიმალური ბალანსი თევზის რეპროდუქციასა და თეზჭერას შორის
- მასალა მოსწავლეებისთვის 5.1: წესების სისტემის შემუშავების შესახებ კონფერენციისთვის მზადება
- მასალა მოსწავლეებისთვის 5.2: ინსტიტუციურ სტრუქტურაში გასათვალისწინებელი ძირითადი საკითხები
- მასალა მოსწავლეებისთვის 5.3: წესების სისტემათა შედარება
- მასალა მოსწავლეებისთვის 5.4: პროცედურები კონფერენციისთვის – ვერსიის პროექტი
- მასალა მოსწავლეებისთვის 5.5: დასკვნა: რას გვასწავლის ეს თამაშები?
- მასალა მოსწავლეებისთვის 5.6: თავი 4 და 5, შეჯამება
- მასალა მოსწავლეებისთვის 6.1: პოლიტიკური ციკლის მოდელი: პოლიტიკა, როგორც საზოგადოებაში არსებული პრობლემის გადაჭრის პროცესი
- მასალა მოსწავლეებისთვის 6.2: პოლიტიკური ციკლი – პოლიტიკური გადაწყვეტილების მიღების პროცესზე დაკვირვებისა და მისი შესწავლის საშუალება
- მასალა მოსწავლეებისთვის 6.3: თავი „მთავრობა და პოლიტიკა“ შეჯამება
- მასალა მოსწავლეებისთვის 7.1: მაჟორიტარული წესი – უმცირესობისათვის უსამართლოა? მაგალითი
- მასალა მოსწავლეებისთვის 7.2: როგორ ზრუნავს დემოკრატია უმცირესობის დაცვაზე?
- მასალა მოსწავლეებისთვის 7.3: ამოცანა: სპორტული კლუბისთვის წესების შემუშავება
- მასალა მოსწავლეებისთვის 7.4: პრეზენტაციის შესახებ ჩანაწერების გაკეთება: მიკროსაზოგადოების წესდების პროექტი
- მასალა მოსწავლეებისთვის 8.1: რჩევები განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით
- მასალა მოსწავლეებისთვის 8.2: დებატებში მონაწილეობის წესები
- მასალა მოსწავლეებისთვის 8.3: გეგმის ბლანკი დებატებში მონაწილე გუნდებისთვის
- მასალა მოსწავლეებისთვის 8.4: გეგმის ბლანკი თავმჯდომარეებისთვის
- მასალა მოსწავლეებისთვის 8.5: ბლანკი აუდიტორიისთვის ჩანაწერების გასაკეთებლად
- მასალა მოსწავლეებისთვის 8.6: სამუშაო ფურცელი ახალი ამბების შესახებ სტატიის დასაწერად
- მასალა მოსწავლეებისთვის 9.1: კედლის გაზეთის შექმნა – ვაკეთებთ არჩევანს
- მასალა მოსწავლეებისთვის 9.2: რჩევები კედლის გაზეთის გამოცემისთვის
- მასალა მოსწავლეებისთვის 9.3: რჩევები – როგორ დავწეროთ კარგი სტატია